Oververhitting

Warmte is een van de hevigste vormen van stress waaraan een hond bloot kan komen te staan. Het kan een vermindering geven van eetlust, groei, reproductie en de mogelijkheid om te werken. Belangrijke veranderingen in lichaamsvloeistof en weefsels gerelateerd aan oververhitting staat bekend als HYPERTHERMIA. Dit wordt beïnvloed door spierinspanning, fysieke conditie, haar/vacht en factoren van buitenaf zoals relatieve vochtigheid en ventilatie.

De hevigheid en duur van de HYPERTHERMIA wordt beïnvloed door 3 verschillende maar vaak gerelateerde symptomen.

  • Zonnesteek
  • Krampen
  • Uitputting
Als deze honden TE HARD en TE LANG gewerkt hebben, bestaat de kans dat ze niet goed eten vanavond of eventueel niet goed trainen morgen vanwege OVERVERHITTING

Als deze honden TE HARD en TE LANG gewerkt hebben, bestaat de kans dat ze niet goed eten vanavond of eventueel niet goed trainen morgen vanwege OVERVERHITTING

Er is misschien vanaf de buitenkant gezien geen aanwijzing van een klinisch probleem wat op een oververhitting wijst. Terwijl de belangrijkste veranderingen zich intern voordoen m.b.t. de lichaamsvloeistoffen en/of weefsels. Deze oververhitting noemt men HYPERTHERMIA

Er is misschien vanaf de buitenkant gezien geen aanwijzing van een klinisch probleem wat op een oververhitting wijst. Terwijl de belangrijkste veranderingen zich intern voordoen m.b.t. de lichaamsvloeistoffen en/of weefsels. Deze oververhitting noemt men HYPERTHERMIA

ZONNESTEEK

Zonnesteek wordt opgemerkt door een plotselinge aanval van hoge koorts en plotseling in elkaar zakken. Het kan erg gevaarlijk zijn en is het meest voorkomende van de 3 syndromen Het gebeurd meestal als de omgevingstemperatuur de lichaamstemperatuur overschrijd, of een onvoldoende adequate afvoer van warmte van het lichaam. Onmiddellijke koeling van het dier moet permanente beschadiging aan de hersenen, dan wel het overlijden voorkomen. Een optimale omgevingstemperatuur voor de hond ligt tussen de 15 á 22 Celsius. In dit gebied ontstaat er weinig of geen problemen m.b.t. temperatuur voor de hond. Extreme voorzichtigheid moet in acht worden genomen als de hond afgekoeld word.Als de lichaamstemperatuur 1 á 3 graden Celsius zakt t.o.v. de normale tempratuur kan dit koeleffect er voor zorgen dat de er een ander serieus probleem ontstaat namelijk HYPOTHERMIA. Het is erg belangrijk als men in warmere weersomstandigheden traint om de CONDITIEtraining LANGZAAM te VERHOGEN gedurende warmere periodes, en speciaal bij gebrek aan wind en/of een verhoogde luchtvochtigheid in samenhang met de temperatuur. Lichamelijke TRAINING VERHOOGT WARMTE TOLERANTIE Neem de tijd om de honden te acclimatiseren aan warm weer. Acclimatisering in een warmere omgeving VERHOOGT DE MOGELIJKHEID om IN WARMERE OMSTANDIGHEDEN te WERKEN Dit acclimatiseringsproces verschilt in duur van 7 á 9 dagen tot 3 weken.Dit hangt af van de conditie van het dier. Over het algemeen gesproken, kunnen de meeste problemen met warmte voorkomen worden door goede ventilatie, schaduw en voldoende koel vers drinkwater.

1KRAMPEN

Kramp door warmte komt van de 3 symptomen het minst voor. Meestal word dit gezien bij werkende honden die een zware inspanning leveren bij warm weer. Dit zijn pijnlijke spastische spierkrampen.

UITPUTTING

Een interessante theorie heeft zich ontwikkeld n.a.v. uitputting door warmte bij honden.Uitputting wordt gecompenseerd door het hijgen van de hond om de warmte af te voeren. Zware en harde training kan lijden tot metabolische verzuring. Dit kan ervoor zorgen dat het ademhalingscentrum in de hersenen “over”gevoelig kan worden op een geringste daling op zuurstofgebrek richting de hersenen. Hijgen verhoogt de hoeveelheid zuurstof en compenseert warmte. Toenemend hijgen leidt tot een te laag kooldioxide gehalte in het bloed (hypocapnia) Het lichaam tracht het kooldioxide gehalte op peil te houden door het hijgen te beperken, en dissipatie (warmteomzetting) word hiermee dus verminderd. Als het hijgen niet verminderd dan zal het bovenmatige verlies van kooldioxide er toe leidden dat de kleine bloedvaten die bloed naar de hersenen brengen afklemmen. Wat dan weer een ineenstorting tot gevolg kan hebben. Dit wordt gewoonlijk waargenomen bij honden die werken bij temperaturen waarbij ze niet geacclimatiseerd zijn. Het meeste onderzoek over warmteacclimatisatie is gedaan bij mensen. Bij mensen die niet fit waren duurde dit bij sommige bijna 3 weken.Terwijl het bij sommige fitte mensen enkel 4 dagen duurde. Herinner, warmteacclimatisering en lichamelijke getraindheid VERBETEREN de PRESTATIE in warmere omstandigheden. Tevens treed er een verbetering op in het cardiovasculair systeem.

Mushers Bill Brisbois, Ginger Dunlap, HOWL editor en Harris Dunlap bekijken Lewis Pulfer op zijn boerderij in de buurt van Quincy, Ohio. Geacclimatiseerde en lichamelijk fitte honden zoals bijvoorbeeld een competitieve border collie, kunnen beter werken in de gevaarlijke zone van verhoogde lichaamstemperatuur boven de 41 graden Celsius

Mushers Bill Brisbois, Ginger Dunlap, HOWL editor en Harris Dunlap bekijken Lewis Pulfer op zijn boerderij in de buurt van Quincy, Ohio. Geacclimatiseerde en lichamelijk fitte honden zoals bijvoorbeeld een competitieve border collie, kunnen beter werken in de gevaarlijke zone van verhoogde lichaamstemperatuur boven de 41 graden Celsius.

 

heatstress6

De meest effectieve methode om een levensbedreigende overhitte hond te koelen dacht men om deze te dompelen in ijs(koud) water. Recentelijk aanbevolen is de methode om het dier af te koelen d.m.v. (hand)lauw water. Mensen die werken met border collie’s doen dit, waarschijnlijk al onbewust, door gebruik te maken van bad/kuip buiten bij een schuur b.v. Een goede levensreddende manier om temperatuur van de hond te laten dalen, lauw water.

 

Winter betekend niet dat er geen oververhitting kan plaats vinden. Dit kan bijvoorbeeld plaats vinden als een plotselinge warmte front op komt zetten. Dit gebeurt vaak in het noordoosten, maar mushers hebben dit ook in Minnesota meegemaakt. De bewoners van Alaska kennen ook de abrupte weersveranderingen die voorkunnen komen in grote wedstrijden in Anchorage of Fairbanks. Zelfs wedstrijd dagen van de Iditarod waren soms "te warm".

Winter betekend niet dat er geen oververhitting kan plaats vinden. Dit kan bijvoorbeeld plaats vinden als een plotselinge warmte front op komt zetten. Dit gebeurt vaak in het noordoosten, maar mushers hebben dit ook in Minnesota meegemaakt. De bewoners van Alaska kennen ook de abrupte weersveranderingen die voor kunnen komen in grote wedstrijden in Anchorage of Fairbanks. Zelfs wedstrijd dagen van de Iditarod waren soms “te warm”.

heatstress8

Deze honden zijn zojuist klaar met een wedstrijd over een sneller 12 kilometer, daar waren ze de snelste die dag. Ze zijn nog in goede mentale conditie en krijgen hun KOELING in de vorm van ROLLEN en DRAAIEN in de SNEEUW. Dit is een belangrijke vorm van koeling en stimuleert de warmteoverdracht (dissipatie)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

heatstress11

LEIDHONDEN WERKEN ONDER STRESSVOLLE OMSTANDIGHEDEN: Bij welke leidhond zijn de effecten van de training het meest zichtbaar? De leidhond rechts op de voorgrond hapt nog naar lucht. Dicht tegen hyperventilatie aan. Ze vertoont vermoeidheid en heeft duidelijk last van de zware training. De reu naast haar is nog steeds hevig aan het hijgen wat zichtbaar is aan de beweging van de ribbenkast, kort hevig in- en uitademen. Mentale stress kan de temperatuur van de hersenen doen toenemen. Als men met leidhonden werkt, hou er rekening mee dat vele de mentale druk niet aankunnen. Als een hond nerveus is, kunnen de zenuwen de bloedvaten samentrekken,wat kan resulteren in verminderde warmteoverdracht, en daarmee een verhoging van de temperatuur. Dit effect kan er toe leiden dat de temperatuur in de hersenen stijgt en eventueel schade toe brengt aan de mentale functionaliteit

Leren van het hijgen

Eén van de manieren om de stressdrempel van de hond te “lezen” is de houding van de hard werkende hond te bekijken, en in het bijzonder het lichaam en de ademhaling

heatstress12

NIET ELKE HOND IS HETZELFDE: Welke hond toont meer tekenen van vermoeidheid? De verschillen zijn in het bijzonder zichtbaar in het verschil van conditie. Sommige honden zijn minder prikkelbaar of hun systemen kunnen beter met warmte overweg vanwege hun rustigere persoonlijkheid, betere conditie, dichtheid van de vacht, individuele bespiering, beter gangwerk en/of wil. Maak niet de fout om alle honden op dezelfde kwaliteiten dan wel maatstaven te beoordelen.

Dit hijgen valt binnen de veilige warmteoverdracht: de hond staat niet alleen maar toont aan dat de training niet buiten de veiligheidsnormen is gegaan. Tevens is er meer mogelijkheid m.b.t luchtcirculatie en koeling dan als de hond zou gaan liggen na de training.

Dit hijgen valt binnen de veilige warmteoverdracht: de hond staat niet alleen maar toont aan dat de training niet buiten de veiligheidsnormen is gegaan. Tevens is er meer mogelijkheid m.b.t luchtcirculatie en koeling dan als de hond zou gaan liggen na de training.

 

Intervaltraining zorgt voor een krachtiger en frequentere stimulatie en verzorgt de regeneratie van de lichaamstempratuur beter t.o.v een gematigde duurtraining.

Intervaltraining zorgt voor een krachtiger en frequentere stimulatie en verzorgt de regeneratie van de lichaamstemperatuur beter t.o.v een gematigde duurtraining.

heatstress14
De meeste HIJGENDE dieren zijn op 2 manieren goed gestructureerd voor het MAXIMALE effect van verdamping. Als eerste, de NEUS die heeft een complexe ineengevouwen wanden WAARVAN DE OPPERVLAKTE GROTER IS dan het TOTALE LICHAAMSOPPERVLAK VAN DE HOND

Inspannende interval training bij mensen in een koele omgeving is beter voor warmteacclimatisering dan een gematigde duurtraining. De neus is een uniek orgaan voor honden en andere hijgend zoogdieren. De neusklier scheidt een vloeistof af op het slijmvlies,dat ervoor zorgt dat er een constante voorraad vocht/water kan verdampen. De bek is eveneens een omgeving waar vocht kan verdampen. Deze verdamping wordt gereduceerd door een te hoge luchtvochtigheid en/of slechte ventilatie. Van belang is een continue mogelijkheid van luchtverversing/afkoeling rondom het lichaam van de hond. Een tekort aan circulatie kan een verhoging van lichaamstemperatuur als gevolg hebben. Hokken zonder voldoende ventilatie kan verstrekkende gevolgen hebben. Honden zijn overleden aan oververhitting in hun hokken,terwijl temperaturen van de lucht in sommige gevallen 6 graden Celsius LAGER was dan de lichaamstemperatuur. Terwijl honden die normaal buiten in de SCHADUW waren ZELDEN last hadden van een oververhitting zelfs niet als de temperaturen opliepen naar 41 graden Celsius. Hijgende honden in RUST in een warme omgeving ademen door de neus en ademen uit door de bek. Maar honden die TRAINING verrichten ademen zowel in als uit, door hun bek en neus. Hier door vermeerderd het verdampende vermogen. Als laatste, de bloedsomloop naar de tong kan verzesvoudigen, dit om de grote hoeveelheden bloed te koelen,om een potentiële beschadiging in de hersenen te voorkomen.

Gedrag speelt ook een belangrijke rol in de temperatuurregeling van de hersenen. Het autonome zenuwstelsel controleert de verwijding en vernauwing van de bloedvaten dicht bij de huid. Dit wordt beïnvloed door emotie en activiteit. Als een dier opgewonden raakt, zorgen de bloedvaten voor inkrimping van de bloedvaten van de huid, en verminderen warmteverlies en verhoogt de algehele lichaamstemperatuur. Daarna verhoogt de temperatuur in de hersenen. Stress brengt het dier dichter bij de drempel van hersenbeschadiging door verhitting. Hierdoor kan kalmte voor een training of een stressvolle situatie verbetering geven.

Schaduw over gras is koeler dan schaduw over kale grond. Vachtlengte en dikte verslechteren het vermogen om Hypertermia tegen te gaan  Eventueel een hond scheren geeft de eigenaar wellicht een beter gevoel als de hond, speciaal als de hond buiten is gehuisvest. Daar waar een langere vacht de hond beter koelt, zorgt het ook voor isolatie tegen zonnestralen.

heatstress15

TRANSPORT IN SLECHT GEVENTILEERDE HONDENHOKKEN kan extreem gevaarlijk zijn. Deze hokken door de Canadees J.Verbeek gemaakt laten zien hoe effectief grote deuropeningen zijn m.b.t. maximale luchtinlaat; spijlen zijn bijzonder effectief omdat ze weinig weerstand bieden qua luchtcirculatie.

 

heatstress16

Hokken hoeven niet extern geventileerd te worden, gedurende de winter omdat kruiselingse ventilatie ademhalingsproblemen kan veroorzaken. Ventilatie openingen in de hokken van ongeveer 30×30 cm zijn voldoende voor een adequate ventilatie

 

heatstress17

Bomen zorgen voor de beste vorm van schaduw,vanwege de verdamping van de oppervlakte van de bladeren. Deze honden uit de Gosta Winberg’s kennel (Zweden) illustreren een koele omgeving

heatstress18

heatstress19


oververhitting


HOWL is R.L Downey zeer erkentelijk, om ons de gelegenheid te geven zijn artikel, oververhitting bij sledehonden uit 1981 te gebruiken. De bovenstaande presentatie volgt het artikel van het origineel. En verschaft ons inzicht in de originele tekst en inleiding met foto’s om de context te illustreren. Sommige informatie welke niet in de originele tekst te vinden was is toegevoegd. Hoofdletters worden gebruikt om iets te benadrukken..

Overname met toestemming voor publicatie.
Gepubliceerd in Siberian Nieuws 2011
Lasting Run Kennel